Αν και αποτελούν θεμέλιο λίθο της ασφαλούς μετακίνησής μας, τα υγρά φρένων σπάνια τυγχάνουν της ίδια προσοχής που απολαμβάνουν άλλα σημεία της τακτικής συντήρησης των οχημάτων, όπως η αλλαγή λαδιών και φίλτρων κ.λπ. Πολλές φορές αποδίδεται στη δυσκολία αντικατάστασής τους, η οποία ανατίθεται στους ειδικούς των συνεργείων.
Το υδραυλικό κύκλωμα της πέδησης, ωστόσο, ούτε δύσκολο είναι στην επίβλεψη ούτε θα πρέπει να αφήνεται στη μοίρα του. Κι αυτό γιατί ακόμα κι αν το αυτοκίνητο φρενάρει ικανοποιητικά στις συνήθεις ταχύτητες που κινούμαστε (ιδιαίτερα αυτές εντός πόλης), σε φρενάρισμα πανικού είναι πολύ πιθανό να μας «κρεμάσει» αν δεν ελέγχουμε τακτικά την κατάσταση που βρίσκεται. Εμείς, σας παρουσιάζουμε με κάθε λεπτομέρεια ό,τι χρειάζεται να ξέρετε για να έχετε τον απόλυτο έλεγχο του υγρού, που φροντίζει για την επιβράδυνση και την ακινητοποίηση του αυτοκινήτου.
Έλεγχος στάθμης
Ξεκίνημα από τα βασικά. Το δοχείο βρίσκεται συνήθως στο πίσω μέρος του κινητήρα, κοντά στη βάση του παρμπρίζ. Στην πλειονότητα των μοντέλων είναι τοποθετημένο στην πλευρά του οδηγού και ξεχωρίζει από το χρώμα του υγρού, το οποίο είναι ανοιχτόχρωμο κίτρινο, ροζ, μπλε ή πράσινο. Όπως όλα τα δοχεία, υπάρχουν οι ενδείξεις MIN και MAX. Εδώ, σε πλήρη αναντιστοιχία με την περίπτωση των λαδιών, δεν μας ενοχλεί αν η στάθμη είναι στο ανώτατο σημείο. Το επικρατέστερο σενάριο είναι κοινό, δηλαδή το ιδανικό ύψος βρίσκεται ανάμεσα στο MIN και το MAX.
Η υπερχείλιση θα πρέπει προφανώς να αποφεύγεται, καθώς υπάρχει κίνδυνος να χυθεί το υγρό στο χώρο του κινητήρα και να προκαλέσει φθορές στις τσιμούχες και την καλωδίωση.
Μια μικρή και βαθμιαία πτώση στη στάθμη είναι φυσιολογική με την πάροδο του χρόνου και προκαλείται από τη φθορά στα τακάκια των δισκόφρενων. Μια απότομη πτώση είναι που χτυπάει «καμπανάκι», καθώς μεταφράζεται ως διαρροή και απαιτεί επίσκεψη σε συνεργείο. Επίσης, όσο η απόχρωση είναι στο φάσμα που αναφέραμε έχουμε να κάνουμε με υγιές υγρό φρένων. Αν δούμε ανοιχτό καφέ, βαθύ κίτρινο ή το ροζ να μετατρέπεται σε βυσσινί σημαίνει ότι τα υγρά έχουν γίνει ακατάλληλα και χρειάζεται ολική αντικατάσταση και συστηματικός έλεγχος του υδραυλικού κυκλώματος.
Προδιαγραφές και σύσταση
Αλλιώς τα γνωστά μας DOT, εκ του Department Of Transportation (Υπουργείο Μεταφορών των Η.Π.Α. δηλαδή). Οι προδιαγραφές πρωτοκαθιερώθηκαν από τους Αμερικανούς και απέκτησαν παγκόσμια εφαρμογή αργότερα, χαρακτηρίζοντας τη θερμοκρασία βρασμού, την σύσταση και το ιξώδες. Αναλυτικά:
Όπως βλέπουμε όσο μεγαλύτερο το DOT, τόσο υψηλότερα τα σημεία βρασμού και τόσο χαμηλότερο το ιξώδες. Το τελευταίο αφορά προστασία του υδραυλικού κυκλώματος από τη διάβρωση και τη φιλικότητα προς τα ελαστικά μέρη (τσιμούχες, ροδέλες κ.λπ.). Τα σημεία βρασμού τώρα, χωρίζονται σε δυο κατηγορίες:
- Το ξηρό σημείο αφορά στην αντοχή αυτούσιου του υγρού στις θερμοκρασίες που αναπτύσσονται κατά το πάτημα του πεντάλ των φρένων. Η πίεση που ασκείται στο κύκλωμα πέδησης ξεκινά από 800 psi σε ένα απλό φρενάρισμα και φτάνει μέχρι τα 2000 psi σε «τσαρούχωμα».
Τα υγρά φρένων, ωστόσο, είναι υγροσκοπικά. Έλκουν, δηλαδή, την υγρασία της ατμόσφαιρας με αποτέλεσμα την συγκέντρωση νερού στο κύκλωμα, το οποίο μπορεί να προκαλέσει διάβρωση και -ανάλογα με το ποσοστό συγκέντρωσης- να χαμηλώσει το σημείο βρασμού.
- Αυτό είναι το υγρό σημείο βρασμού, με περιεκτικότητα σε νερό 3,5% (βάσει προδιαγραφών).
Συνήθως χρησιμοποιούνται υγρά φρένων με προδιαγραφές DOT 4 και DOT 5.1 μιας και η DOT 3 αφορά παλιά μοντέλα (προ εποχής ABS), ενώ η DOT 5 επίσης δεν συνεργάζεται καλά με το σύστημα αντιμπλοκαρίσματος των τροχών. Σε κάθε περίπτωση, χρησιμοποιούμε ρητά τις προδιαγραφές που συνιστά ο κατασκευαστής και αποφεύγουμε τις προσμίξεις και τα πειράματα.
Διαστήματα αλλαγής και αποθήκευση
Με νορμάλ οδήγηση οι κατασκευαστές προτείνουν αλλαγή των υγρών φρένων κάθε 24 μήνες.
Επίσης δεν κάνει κακό η αντικατάσταση των υγρών κάθε φορά που αλλάζουμε κάποιο εξάρτημα στο σύστημα πέδησης, όπως τακάκια-σωληνάκια – δισκόπλακες. Τότε το σύστημα χρειάζεται και εξαέρωση, που σημαίνει ότι πρέπει να γίνεται από μηχανικό.
Όπως αναφέραμε, τα υγρά φρένων είναι ιδιαίτερα επιρρεπή στην υγρασία. Κάτι που σημαίνει πως μπορεί να τη μαζέψουν ακόμα κι αν δεν αποθηκευτούν με τον κατάλληλο τρόπο. Κοινώς να φυλάσσονται σε μέρη σκιερά και δροσερά, κατά προτίμηση σε μεταλλικά δοχεία.
