Πενήντα χρόνια Mazda RX-3
H πρώτη σκέψη στο μυαλό όλων όταν μιλάμε για Wankel και Mazda, είναι το RX-7. Η δεύτερη και πιο πρόσφατη, το RX-8. Παρόλα αυτά, όπως υποδηλώνει και η αριθμοδότηση που έπεται του «Rotary eXcitement», δεν πρόκειται για τους μοναδικούς περιστροφικούς εκπροσώπους της φίρμας από τη Χιροσίμα. Και το RX-3, συγκαταλέγεται στους πλέον σημαντικούς.
Φέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από την πρώτη φορά που οι λεπίδες πήραν μπροστά, κάτω από το καπό του Grand Familia. Αυτό ήταν το μοντέλο στο οποίο βασίστηκε το RX-3 (ή Savanna στην Ιαπωνία), αποτελώντας ουσιαστικά τη Wankel εκδοχή του. Όπως το Grand Familia, έτσι και το «ΡοΧι» ήταν διαθέσιμο με όλους τους τύπους αμαξώματος, ήτοι κουπέ, σεντάν και station wagon. Μια ολοκληρωμένη γκάμα για κάθε φίλο του Felix Wankel, ο οποίος εν προκειμένω έπαιρνε «σάρκα και οστά» μέσω του 10Α. Ένα διρότορο σύνολο 982 κ.εκ. (2 x 491 κ.εκ.), απόδοσης 105 ίππων στις 7.000 σ.α.λ. και 135 Nm στις 4.000 σ.α.λ., που έκανε τα 880 κιλά του αμαξώματος να φαντάζουν «πούπουλο». Τα 100 χλμ./ώρα από στάση ήταν ζήτημα 10,8 δλ., το 400άρι 17,6 δλ. και η τελική ταχύτητα έφτανε τα 180 χλμ./ώρα, ενώ λόγω του πολύ μικρού βάρους πάνω από τον μπροστινό άξονα, το RX-3 ήταν στο στοιχείο του σε ορεινούς δρόμους.
Αργότερα, τη θέση του 10A πήρε η υπερκυβισμένη εκδοχή του, ονόματι 12Α. Ο κινητήρας αυτός, που ήταν διαθέσιμος από το λανσάρισμα του μοντέλου στις Η.Π.Α., παρουσίαζε παρόμοια νούμερα ισχύος με τον μικρότερο (110 άλογα στις 7.000 σ.α.λ. και 135 Nm στις 4.000 σ.α.λ.), ωστόσο λόγω αυξημένης χωρητικότητας (2 x 573 κ.εκ.) διατηρούσε πλεονέκτημα στον τρόπο απόδοσης. Η όλη διαφορά αφορούσε την περισσότερη ροπή στο χαμηλότερο φάσμα στροφών, που μείωνε κάπως την ενασχόληση του οδηγού με το 4άρι χειροκίνητο κιβώτιο. Ο ίδιος κινητήρας, στο RX-2 απέδιδε 130 ίππους, όμως η Mazda του κράτησε τα «γκέμια» στο RX-3, ώστε να είναι διακριτός ο προσανατολισμός των δυο μοντέλων (σπορ το RX-2, οικογενειακό το 3άρι) και να αποφευχθεί εμπορικός «εμφύλιος».
Η κατάργηση του RX-2, το 1974, σήμανε την απελευθέρωση του RX-3 που έφτασε τελικά τα 130 άλογα στις 7.000 σ.α.λ. και 156 Nm στις 4.000 σ.α.λ. Ο χρόνος για το 0-100 χλμ./ώρα έπεσε κάτω από τα 10 δλ. (9,8 δλ.) και η τελική άγγιξε τα 185 χλμ./ώρα, ωστόσο αυτό που έκανε μεγαλύτερη αίσθηση ήταν η εγγύηση που παρείχε η Mazda σε ορισμένες αγορές (Η.Π.Α. και Αυστραλία για παράδειγμα). Για να εκμηδενίσει τις φήμες περί προβλημάτων αξιοπιστίας και να αμβλύνει την ενόχληση αρκετών, ελέω ιδιοτροπίων του Wankel, η ιαπωνική εταιρία παρείχε εγγύηση 75.000 μιλίων (120.700 χλμ.)!
Με ή χωρίς εγγύηση, ο κόσμος αγκάλιασε το RX-3. Από το 1971 μέχρι το 1978, υπολογίζεται πως πουλήθηκαν πάνω από 600.000 αντίτυπα. Τα μισά και πλέον, αφορούσαν το κουπέ. Είναι χαρακτηριστικό πως πριν την έλευση του RX-7, επίσης το 1978, η Mazda είχε κατασκευάσει 930.000 μοντέλα με Wankel. Γίνεται, λοιπόν, εύκολα αντιληπτό πως το 3άρι των RX αποτέλεσε πραγματικό ορόσημο για την εδραίωση όλων.
